Źródło: Mirosław Wójcik
19 Dec 2016 22:01
tagi:
damper, zawieszenie
Aby opisać kinematykę zawieszenia i jak ona wpływa na jakość zawieszenia musimy posłużyć się pojęciem ANTI SQUAT (AS). Jest to opór z jakim zawieszenie przeciwstawia się uginaniu (kompresji) powstałym pod wpływem sił pochodzących od napędu.
Anti-squat podawany jest w wartościach procentowych, gdzie AS równe 0% oznacza, że siła napędowa przekazywana za pośrednictwem łańcucha nie zapobiega bujaniu. Układ napędowy nie wpływa na zawieszenie w jakikolwiek sposób.
Wartość AS równa 100% oznacza, iż siła napędowa całkowicie eliminuje bujanie pochodzące od napędzającego rower kolarza.
Oczywiście w świecie kolarskim mamy do czynienia z wartościami pośrednimi AS, mieszczącymi się pomiędzy 0% a 100%, przekraczającymi 100% bądź będącymi poniżej 0%.
Zawieszenie z charakterystyką AS > 100% powoduje, że pod wpływem pedałowania damper rozpręża się, natomiast dla AS < 0% damper ulega kompresji.
100% Anti-squat oznacza, że zawieszenie pod wpływem pedałowania nie będzie siadać ani rozprężać się
Anti-squat powyżej 100% oznacza, że zawieszenie będzie się wydłużać/rozprężać pod wpływem nacisku na pedały lub przyspieszenia
Anti-squat poniżej 100% świadczy o tym, że pod wpływem przyspieszania zawieszenie będzie miało tendencję do kompresji
Różne rozwiązania konstrukcyjne zawieszeń będą w różny sposób reagować na siłę pochodzącą od pedałowania.
Korzyści płynące z zawieszenia odpornego na uginanie (pod wpływem pedałowania), powodują że pedałujemy w sposób bardziej efektywny bez tzw. "pompowania". Poprzez nacisk na pedały zawieszenie usztywnia się, co korzystanie wpływa na szybsze pokonywanie podjazdów oraz świetnie sprawdza się na sprinterskich odcinkach. Do negatywnych zjawisk należy zaliczyć ograniczanie dostępnego skoku, który będzie aktywny w trakcie pedałowania.
Z drugiej strony, rower z zawieszeniem o mniejszej odporności na siły pochodzące od napędu nie będzie tak efektywny, ale będzie lepiej absorbował nierówności terenu podczas pedałowania.
Powyższe dywagacje były czysto teoretyczne dla sytuacji, w której zawieszenie jest w 100% podatne/niepodatne/neutralne na siły pochodzące od napędu. Skomplikujmy zatem nieco zagadnienie zbliżając je do realnych sytuacji.
Zawieszenie nie jest statyczne, a jego elementy (osie) zmieniają pozycje wobec siebie oraz punktu obrotu (stałego lub wirtualnego). Ma to miejsce w czasie pracy zawieszenia w terenie i ze względu na to, wartość parametru AS będzie się zmieniać wraz ze skokiem. Dlatego też AS jest przedstawiany najczęściej jako wykres, a nie jako wartość jednej liczby.
Warto zwrócić uwagę na wartość parametru SAG na wykresie, ponieważ będzie to pozycja zawieszenia, w której najczęściej będziemy pedałować, czyli oddziaływać napędem na nasze zawieszenie powodując jego kompresję lub rozprężanie.
Do tej pory upraszczaliśmy działanie siły pochodzącej od napędu na zawieszenie, traktując je jako jedną linię pod stałym kątem. Nie uwzględnialiśmy zmieniającego się kąta, pod jakim znajduje się łańcuch, a przecież on również wpływa na wartość siły działającej na zawieszenie powodując jego kompresję lub rozprężanie. Linia łańcucha i jej kąt stale się zmienia w czasie jazdy, więc wpływ położenia łańcucha na anti squat również jest zmienny. Warto zaznaczyć, że w tym konkretnym przypadku linia łańcucha oznacza co innego niż zwykło się przyjmować.
Zupełnie inaczej na zawieszenie będzie wpływać przełożenie ratunkowe 24/36, a inaczej ośka-blat czyli 38/11. Z tego względu każda indywidualna kombinacja biegów będzie posiadała swój indywidualny wykres AS.
Oczywiście nie każda kombinacja ma sens i warto jedynie rozpatrzeć kilka kluczowych kombinacji przełożeń w zakresie ugięcia zawieszenia w punkcie SAG'u. Rozpartywanie wykresu anti-squat w zakresie kombinacji 26 na korbie i 11 na kasecie nie ma większego sensu, ponieważ takie przełożenie jest "prawie" nieużywane.
Podsumowując: na wartość anti squat (+/=/-) mają wpływ geometria konstrukcji zawieszenia oraz linia łańcucha czyli rodzaj przełożenia lub rodzaj napędu (1x11, 2x11, 3x10...).
Źródła:
http://www.ridingfeelsgood.com/suspension-linkage-kinematics-basics-anti-squat-pedal-kickback/
http://linkagedesign.blogspot.com.es/